Суроо: Тадил-и аркан деген эмне? Тадил-и арканды сактабаса эмне болот?

ЖООП: Тадил-и аркан – намазда беш жерде, б.а., руку, эки сажда, кавма жана жалсада ар дене мүчөсүнүн эң аз Субханаллах дегенчелик убакыт кыймылсыз жана тынч абалда туруусу дегенди билдирет. Тадил-и арканды билип туруп таштап койсо Имам Абу Юсуфтун өкүмү боюнча намаз бузулган болот. Тарафейндин, б.а., Имам Азам менен Имам Мухаммеддин өкүмүндө бузулбайт делгени менен важиб атайын ташталып кеткендиктен намаздын кайрадан окулуусу важиб. Унутуп таштап кете турган болсо сахв саждасын орундайт.

Намаз окуганда рукуга ийилгенде бираз турбастан дароо түзөлүүгө болбойт. Кавма дагы ушундай. Б.а., рукудан турганда бираз күтүп, белди тик кармоо керек. Саждадан турганда да ушундай. Бул – тадил-и аркан. Окулуп жаткан нерселер кыймылсыз болууга кедерги болбойт. Үч жолу таспих айтканда автоматтуу түрдө күткөн болуудабыз, өзүнчө күтүлбөйт. Кавмада дагы Раббана лекел хамд деп айтуу менен күткөн болуудабыз. Рукуда жана эки саждада тадил-и аркан, б.а., Субханаллах дегенчелик убакыт туруу (күтүү) - важиб, андан көп туруу – сүннөт.

Терминдер:

Кавма – рукудан түзөлүп, эң аз бир жолу субханаллах дегенчелик туруу.

Жалса – Эки сажда арасында кыймылсыз бираз отуруу.

 «Ислам ахлагы» китебинде тадил-и арканды сактабоонун зыяндары мындайча билдирилүүдө:

1) Кедейликке себеп болот.

2) Акырет уламалары аны жаман көрүшөт.

3) Адилеттиктен чыгып, күбөлүгү дин боюнча кабыл болбойт.

4) Намаз окуган жери кыямат күнү ага каршы күбөлүк кылат.

5) Бир адам тадил-и аркансыз намаз окуп жатканда башка бирөө муну көрүп эч нерсе айтпаса күнөөкөр болот.

6) Ошол намазды кайра окуусу важип болот.

7) Ыймансыз өлүүсүнө себеп болот.

8) Намазда уурулук кылган болот.

9) Окуган намазы эски чүпөрөк сыяктуу жазалоо күнүндө бетине урулат.

10) Аллаху тааланын мээриминен куру калат.

11) Аллаху таалага жалбарууда адепсиздик жасаган болот.

12) Намаздын чоң сообунан куру калат.

13) Башка ибадаттарына сооп берилбөөсүнө себеп болот.

14) Тозокко ылайыктуу болот.

15) Жахилдердин аны көрүп тадил-и арканды таштоолоруна себеп болот. Ошондуктан, дин адамынын күнөө кылуусу көбүрөөк азап чегүүсүнө себеп болот.

16) Имамына каршы чыккан болот.

17) Буга чейинки кылган сүннөттөрү ташталган болот.

18) Аллаху тааланын ачуусуна дуушар болот.

19) Шайтанды кубанткан болот.

20) Жаннаттан узак болот.

21) Тозокко жакын болот.

22) Өзүнө зулумдук кылган болот.

23) Өзүн-өзү булгаган болот.

24) Оң жана сол жагындагы периштелерге жабыр тарттырган болот.

25) Расулуллахты "салаллаху алейхи васаллам” таарынткан болот.

26) Бардык жаратылышка зыяны тиет. Себеби, бул адамдын күнөөсүнүн айынан жамгыр жаабайт, жерге эгин чыкпайт жана жамгыр мезгилсиз жаап, пайда келтирүүнүн ордуна зыянын тийгизген болот.